فرهنگ و رسوم مردم عمان
عمان، کشوری در شبه جزیره ی عربستان، به دلیل تاریخ غنی و موقعیت استراتژیکش در مسیر های تجاری دریایی، فرهنگی چند وجهی و منحصربفرد دارد. این کشور همواره تحت تأثیر فرهنگ ها و تمدنهای مختلفی بوده که از سرزمین های دور مانند هند، ایران، آفریقا و حتی اروپا نشأت گرفته اند. فرهنگ عمان از سنتهای عمیق اسلامی و میراث تاریخی خود سر چشمه می گیرد، در حالیکه با حفظ هویت بومی، نو آوری های مدرن را نیز بخوبی پذیرفته است.
دین و مذهب
دین اسلام بخش مهمی از فرهنگ مردم عمان را تشکیل می دهد. اکثر عمانی ها پیرو شاخه اباضیه از اسلام هستند که این شاخه در کشور های اسلامی دیگر کمتر یافت می شود. اباضیه به تسامح، دوری از افراط گرایی و تأکید بر عدالت و اعتدال شهرت دارد. در عمان، دین اسلام نه تنها اصول زندگی فردی مردم را شکل می دهد، بلکه بعنوان بخشی از ارزشهای اجتماعی و فرهنگی نیز اهمیت دارد.
زبان
زبان رسمی عمان، عربی است و عمانی ها به گویش عربی خلیجی صحبت می کنند که با دیگر لهجه های عربی تفاوتهای ظریف خود را دارد. علاوه بر عربی، زبانهای دیگری همچون بلوچی، سواحیلی و حتی هندی نیز در این کشور رواج دارد که نشاندهنده ارتباط تاریخی عمان با مردمان جنوب آسیا و آفریقا است. انگلیسی نیز به دلیل توسعه گردشگری و مراودات تجاری، در عمان رایج بوده و در بسیاری از ادارات و مؤسسات آموزشی به کار می رود.
پوشش و لباس سنتی
لباسهای سنتی عمان یکی دیگر از فرهنگ و رسوم مردم عمان است. مردان عمانی معمولاً دشداشه می پوشند که نوعی لباس بلند و سفید رنگ است و در رویداد های رسمی و غیر رسمی مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر این، مردان عمانی اغلب نوعی کلاه سنتی به نام “کما” بر سر دارند. زنان عمانی نیز لباسی با رنگهای متنوع و طراحی های خاص می پوشند که بسته به مناسبتها متفاوت است. حجاب نیز در میان زنان عمانی به شکل عبا و روسری مشاهده می شود که نشان از احترام به باور های دینی دارد.
مهمان نوازی و ارتباطات اجتماعی
عمان یکی از کشور هایی است که به مهمان نوازی گرم شهرت دارد. عمانی ها ارزش زیادی برای مهمان و مهمان نوازی قائل اند و این خصوصیت را در رفتار روزمره خود نشان می دهند. هنگام ورود مهمان به خانه های عمانی، معمولاً قهوه عمانی و خرما به‌عنوان نشانه ای از احترام و خوشامد گویی ارائه می شود. این قهوه که به نام “قهوه عمانی” شناخته می شود، نوعی قهوه سنتی با طعم هل و زعفران است و در فنجان های کوچک سرو می شود.
خوراک و آشپزی
غذا های عمانی طعمی منحصربفرد و متأثر از فرهنگهای مختلف دارد. یکی از محبوبترین غذا های عمانی، “مندی” است که از برنج، گوشت و ادویه های مختلف تهیه می شود. “مشوی” نیز نوعی غذای سنتی است که از گوشت کبابی و ادویه های معطر تهیه می شود و اغلب در مناسبتهای ویژه سرو می شود. “هریس” و “ثرید” از دیگر غذا های سنتی عمان هستند که در جشنها و اعیاد مذهبی همچون عید فطر و عید قربان به وفور پیدا می شود.
موسیقی و رقص های محلی
موسیقی و رقص های محلی بخش مهمی از فرهنگ عمان را تشکیل می‌دهند و بسیاری از رقص ها و نغمه ها برگرفته از فرهنگ دریا نوردی و تجارت دریایی عمان هستند. رقص “لیوا” و “رازحه” از جمله مشهور ترین رقص های سنتی عمان هستند که در جشنها، عروسی ها و رویداد های فرهنگی اجرا می شوند. لیوا نوعی رقص است که ریشه در فرهنگ آفریقایی دارد و نشان از ارتباط عمان با سواحل آفریقا دارد. موسیقی عمانی به طبل و ساز های محلی توجه زیادی دارد و به گونه ای طراحی شده که نوعی هماهنگی و همبستگی را در میان اجرا کنندگان به نمایش می گذارد. فرهنگ و رسوم مردم عمان دارای تنوع خاصی است.
عروسی ها و جشنها
عروسی های عمانی به شکلی سنتی و با مراسمی پرشور و رنگارنگ برگزار می شوند. این مراسم عموماً شامل چندین مرحله است که در فرهنگ و رسوم مردم عمان آداب خاص خود را دارند. از مراسم عقد و اجرای موسیقی سنتی گرفته تا پذیرایی و مهمانی های بزرگ، هر بخش از عروسی عمانی نشاندهنده پیوند عمیق خانواده ها و ارزشهای اجتماعی آنهاست. در این مراسم، عروس و داماد و مهمانان لباسهای رنگارنگ و فاخر سنتی بر تن می کنند.
معماری سنتی عمان
معماری عمان به دلیل آب و هوای گرم و بیابانی، ساختار هایی منحصربفرد دارد که با استفاده از مصالح محلی همچون سنگ، خشت و گچ ساخته می شوند. خانه های سنتی عمانی معمولاً دارای حیاط مرکزی، دیوار های ضخیم و پنجره های کوچک برای حفظ خنکی در برابر گرما هستند. قلاع و مساجد تاریخی، مانند قلعه نزوی و قلعه بهلاء، از آثار برجسته معماری عمانی هستند که بیانگر تاریخ طولانی و فرهنگ این کشور هستند. فرهنگ و رسوم مردم عمان تاثییر زیادی بر معماری این کشور گذاشته است.
جشنواره ها و رویداد های فرهنگی
عمان با وجود حفظ سنتهای خود، جشنواره ها و رویداد های فرهنگی متعددی را نیز برگزار می کند که بوسیله ی آنها فرهنگ و رسوم مردم عمان را به نمایش می گذارد. این جشنواره های فرهنگی، گردشگران و بازدید کنندگان زیادی را به خود جذب می کند. جشنواره ی مسقط یکی از بزرگترین جشنواره های عمان است که در آن مردم عمان به نمایش صنایع دستی، هنر های محلی، و غذا های سنتی می پردازند. این جشنواره فرصتی برای معرفی فرهنگ و هنر عمان به گردشگران فراهم می کند و در کنار آن به احیای سنتها و آداب و رسوم عمان می پردازد.
روابط خانوادگی و ساختار اجتماعی
خانواده در فرهنگ کشور عمان نقشی محوری دارد و بسیاری از ارزشها و اصول فرهنگی عمانی بر اساس احترام به خانواده و روابط خانوادگی استوار است. در فرهنگ و رسوم مردم عمان، حمایت از یکدیگر، احترام به بزرگترها و همبستگی خانوادگی از اهمیت زیادی برخوردار است. نسل های مختلف خانواده در کنار هم زندگی می کنند و فرزندان از خردسالی به یادگیری ارزشهای اخلاقی و مذهبی تشویق می شوند.
تعامل با طبیعت و اهمیت کشاورزی
با اینکه بخش زیادی از عمان در نواحی بیابانی واقع شده است، اما کشاورزی نقش مهمی در زندگی مردم این کشور دارد. عمانی ها به سیستمهای قدیمی قنات ها که به نام “افلاج” شناخته می شوند و برای آبیاری مزارع و باغهای خود از آنها استفاده می کنند، افتخار می کنند. این سیستم آبیاری جرء میراث جهانی یونسکو است و بخوبی نشاندهنده ی تعامل عمانی ها با محیط زیست است.
فرهنگ عمان آمیزه ای از سنت و مدرنیته است که با وجود تمامی تغییرات پدید آمده، ارزشهای فرهنگی و اصیل خود را حفظ کرده است. مردم عمان به اصالت و هویت خود افتخار می کنند و با پذیرش تغییرات مدرن، تلاش می کنند میراث و ارزشهای دیرینه ی خود را به نسل های بعدی منتقل کنند.
در تورهای عمان با پارسوآ همراه باشید تا بسیاری از این جاذبه ها و فرهنگ و رسوم مردم عمان را ببینید.
edited by Raad on Nov. 25/2024