جنگل های هیرکانی کجاست؟
یک توده جنگلی خاص و منحصر به فرد به طول 850 کیلومتر در امتداد و قسمت جنوب سواحل خزر این جنگل های هیرکانی را تشکیل می دهد. تاریخچه این جنگل های هیرکانی به 25 تا 50 میلیون سال قبل باز می گردد، زمانی که بیشتر این منطقه آب و هوای معتدل شمالی را پوشش می دادند. این جنگل ها بیشتر از نوه برگ پهن می باشد. این مناطق جنگلی باستانی در طول یخبندان های کواترنر عقب نشینی کردند و با تغییر آب و هوا و ملایم تر شدن دوباره گسترش یافتند.
جنگل های هیرکانی دارای تنوع زیستی فلوریستی زیادی است. به طوری که 44 درصد از گیاهان آوندی مشخص در منطقه هیرکانی یافت می شود که تنها 7 درصد از کشور را پوشش می دهد. گونه های مختلفی تا به امروز در جنگهای هیرکانی رصد شدند. آز آنها می توان به 180 گونه پرنده و 58 گونه پستاندار از جمله پلنگ اشاره نمود.
جنگل‌های هیرکانی یکی از قدیمی‌ترین و با ارزش‌ترین اکوسیستم‌های جنگلی دنیا را دارا می باشد که در شمال ایران و بخش‌هایی از گرجستان و آذربایجان واقع شده است. این جنگل‌ها به عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌اند و ویژگی‌های منحصر به فردی دارند:
- از نظر تنوع زیستی: جنگل‌های هیرکانی دارای گونه‌های گیاهی و جانوری منحصر به فردی هستند. به عنوان مثال بیش از 3000 گونه گیاهی و بسیاری از گونه‌های جانوری، از جمله گونه‌های در معرض خطر، در این جنگل ها زندگی می کنند.
- از نقطه نظر قدمت تاریخی: این جنگل‌ها در حدود 40 میلیون سال قدمت روی کره زمین دارند و با تغییرات آب و هوایی و زمین‌شناسی متعددی در طول تاریخ سازگاری پیدا کرده‌اند.
- اکوسیستم منحصر به فرد: شامل جنگل‌های بارانی و سردسیری است که از درختان بلندقامتی مانند بلوط، راش و زربین تشکیل یافته اند.
- تهدیدات و خطرات: این جنگل ها تحت تأثیر تغییرات اقلیمی، قطع درختان و آتش‌سوزی‌ها و تخریبات انسانی قرار دارند. حفاظت از این جنگل‌ها و مدیریت پایدار منابع طبیعی بسیار حائز اهمیت است.
- اهمیت فرهنگی: این جنگل‌ها نه تنها از نظر زیست‌محیطی، بلکه از نظر فرهنگی نیز از اهمیت بالایی برخوردار هستند و محل زندگی جوامع محلی و سنت‌های آنها می باشد.
ارزش جهانی جنگل های هیرکانی
جنگل‌های هیرکانی قوس سبز زیبایی از جنگل ها را شامل می شود که از غرب به قفقاز و از شرق از مناطق نیمه بیابانی تفکیک می شوند. توده‌ای منحصر به فرد که از منطقه جنوب شرقی آذربایجان تا استان گلستان تا شرق امتداد دارد. جنگل های هیرکانی دومین اثر طبیعی ثبت میراث جهانی یونسکو پس از قله دماوند می باشد. تنوع زیستی فلوریستیک منطقه هیرکانی با بیش از 3200 گیاه آوندی ثبت می باشد که در سطح جهانی قابل توجه است. اما این تنوع زیستی در معرض خطر و بحران هستند.
محافظت و مدیریت
با توجه به اینکه این اثر طبیعی در فهرست میراث جهانی ثبت یونسکو می باشد، در نتیجه باید دستور العمل هایی نیز رعایت شوند. تمام اجزای دارایی جنگل ها و مراتع متعلق به دولت است و کاملاً توسط قوانین ملی محافظت می شود. مدیریت اجزای ملک بر عهده سه سازمان می باشد. این سازمانها عبارتند از: سازمان جنگل‌ها، مراتع، آبخیزداری و مدیریت جنگل‌ها، و همچنین اداره محیط‌زیست و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.
اما یک کمیته راهبردی ملی برای اطمینان از هماهنگی بین کل مجموعه نیز وجود دارد. این سیستم اداری برای تضمین مدیریت منطقه و همسو بودن با یک هدف مشترک با ساز و کار و حمایت مالی باید تضمین شود. هر قسمت یک برنامه مدیریتی جداگانه دارد، اما یک “طرح مدیریت اصلی” برای کل دارایی می باشد. برنامه های ملی باید توسط سازمان های دولتی و همکاری سازمان های مردم نهاد باید برای حفظ توسعه هماهنگی داشته باشند.
دسترسی و استفاده عمومی و خصوصی از این منطقه به طور قانونی باید تنظیم شود.به طوری که چریدن حیوانات و دام، قطع درختان، شکار و بسیاری از کاربری‌هایی که ممکن است به طور بالقوه بر جنگل ها تأثیر بگذارند در همه قسمت ها ممنوع می باشد. دسترسی به وسایل موتوری و سایر استفاده‌ها و همچنین فعالیت‌هایی که باعث می شود بر جنگل ها تأثیر بگذارد نیز ممنوع یا کاملاً تحت نظارت باید باشند.
با شرکت پارسوآ در تورهای ایرانگردی و تورهای طبیعت گردی همراه باشید.